Những món ăn ngon, lạ, độc đáo ở Bắc Bộ

“Du lịch ẩm thực” là chủ đề đang được rất nhiều bạn trẻ hiện nay quan tâm, đó cũng được xem là sở thích của khá nhiều người hiện nay. Ngoài việc thỏa mãn thú vui được “phượt” đến nhiều nơi trên mọi miền Tổ quốc, lưu giữ những khoảnh khắc vui vẻ bên gia đình hay bạn bè thì việc được khám phá và thưởng thức những món ăn ngon, lạ và độc đáo ở tất cả các vùng miền khác nhau là điều khiến không ít người cảm thấy rất thích thú. Tuy nhiên, cá với bạn rằng là không phải ai trong chúng ta cũng biết khi “phượt” đến đâu thì nên thưởng thức những món ăn gì là ngon đâu nhé. Mỗi vùng, mỗi miền đều có nét đặc trưng riêng về ẩm thực, và nếu chỉ tính riêng những món ăn dân dã thôn quê của các vùng miền Việt Nam thôi cũng đủ cho bạn khám phá đến mệt luôn rồi đấy. Bài viết này chắc chắn sẽ là cẩm nang du lịch ẩm thực trong nước bổ ích cho mọi người, đảm bảo sẽ không thể thiếu yếu tố bất ngờ nhé. Phần này chúng ta hãy cùng nhau khám phá “những món ngon, lạ và độc đáo” ở Bắc Bộ nhé.

1. Lên Yên Bái thưởng thức món lạ rêu đá vùi than

Rêu đá vùi than là chính đặc sản nổi tiếng của người Thái tại Yên Bái. Rêu đá theo tiếng dân tộc Thái được gọi là “Cay”. Có 3 loại rêu đá nhưng chỉ có hai loại rêu đá là có thể ăn được gọi là “Cay him pho”: rêu thường mọc trên đá ở suối và “Cay tau”: rêu đá mọc từng đám trên mặt hồ. Muốn chọn được rêu non và xanh thì thường được lấy ở vùng nước chảy xiết hoặc trên tảng đá to. Khi vớt thì cho vào rổ và giặt bằng nước suối sạch hoặc dùng một cây gỗ to đập qua nhiều lần để loại bỏ hết chất bẩn bám trong rêu.

Sau khi rửa sạch, rêu được vắt hết nước ra rồi được tẩm ướp với nhiều gia vị khác nhau như: sả, gừng, hạt muối, hạt dỗi,… Tất cả phần trên được gói vào lá dong và được vùi trong than nóng phủ thêm một lớp than hồng. Vừa nướng rêu đá vùi than vừa trò chuyện với người thân xung quanh bếp, nghe mùi nồng rất riêng của rêu đá tỏa ra như càng khiến cho mọi người quanh đó xích gần lại nhau hơn. Khi là dong vừa cháy đen là món ăn có thể dùng được. Vị mềm, ngậy mà ngon, lạ mà lại độc đáo, ăn không ngán khiến cho ai có cơ hội thưởng thức sẽ khó lòng có thể quên được. Theo như nhiều người thì đây là một món rau sạch của người Thái và cũng là một vị thuốc dân gian có thể giúp giải độc, giải nhiệt, hạ huyết áp, chữa trị một số bệnh mãn tính khác.

2. Ghé lên Sơn La chớ quên thịt bò gác bếp

Thịt bò, thịt trâu gác bếp chính là đặc sản của người Thái Đen, đây là phần thịt được lấy từ thịt đùi thăn chắc của những con trâu, bò được nuôi thả rông ở vùng đồi núi. Khi chế biến người ta thái thịt ra thành từng miếng rồi treo lên hun bằng khói của than củi được đốt từ các loại cây.

Với miếng thịt bò sau khi được hun khói xong, mùi khói gần như vẫn còn nguyên, song lại không hề gây khó chịu. Nhờ có bí quyết riêng mà miếng nào ra miếng nấy, không hề bị hỏng. Người làm khi chế biến thịt thì có tẩm ướp thịt với các gia vị khác như ớt, gừng, đặc biệt là mắc khén – một loại hạt tiêu rừng của người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc. Khi miếng thịt khô lại, gia vị nhiều khi còn hiện nguyên trên miếng thịt nhưng vẫn giữ nguyên mùi vị đặc trưng của chúng. Khi ăn, món này được chế biến hoàn toàn tự nhiên, không hề có chất bảo quản nhưng vẫn để dự trữ được trong vòng một tháng đấy.

 3. Lam nhọ, phong vị độc đáo ngàn đời của người Thái

Lam nhọ cũng là một món ăn lạ, hấp dẫn của người Thái ở các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu. Theo ngôn ngữ người Thái thì “lam” có nghĩa là nướng, “nhọ” có nghĩa là nhừ. Thịt trâu, bò được cắt thành từng tảng thịt lớn mang nướng trên than hồng cho thật chín rồi thái mỏng ngang thớ, được trộn với rất nhiều gia vị đặc trưng như: tiêu rừng (mắc kén), ớt, tỏi, gừng và rau bí, quả bí non và cà rừng,… tất cả cho vào ống tre nướng chín, sau đó lấy que chọc cho nhuyễn, tiếp tục nướng trong tre cho đến khi chín nhừ. Lam nhọ vị ngọt đậm, thơm ngon, mềm nhừ, khi ăn vẫn phải lấy đũa sắn từng miếng.

4. Đậm đà cá nướng Điện Biên

Nếu một lần có cơ hội ghé đến Điện Biên, bạn đừng bỏ qua mà phải nếm thử món cá nướng Điện Biên. Đây chính là món ăn truyền thống, ngon và độc đáo rất được lòng thực khách ghé thăm. Đối với món này thì cá được cho chế biến phải là cá có bề ngang lớn như trắm, mè, trôi,… từ một cân rưỡi trở lên. Cá như vậy mới có nhiều thịt khi nướng lên sẽ rất ngon. Cá mang về nhà rửa sạch sẽ, mổ từ sống lưng trở xuống để lấy sạch ruột, rồi xoa một lượng muối đã rang nổ vào cả bên trong và bên ngoài cá.

Cách ướp cá cũng chính là bí quyết riêng của người dân Tây Bắc để cá có mùi vị thơm ngon đặc biệt hơn. Món cá nướng này không hề dùng riềng mẻ hay nghệ nhiều, bởi điều đó sẽ làm át mất hương vị của cá. Chỉ cần cho một chút mắc khén, ớt tươi, nghiền nát hành tỏi rau thơm thái nhỏ rồi nhồi vào bụng cá, sau đó gập ngang thân cá, dùng que xiên cá và nướng trên than hồng. Vị dịu của mắc khén thêm vị cay nồng nàn của ớt, vị đậm đà của muối, vị thơm ngậy của cá nướng hòa với mùi thơm của rau mùi,… tất cả tạo nên một hương vị rất riêng và rất hấp dẫn. Từng thớ thịt cá trắng ngà quyện với gia vị dậy mùi thơm phức, nếm thử một miếng cũng cảm nhận được độ ngon, ngọt và đậm đà.

5. Đến Chiềng Khoi, Lai Châu thưởng thức sự độc đáo từ thịt dơi của người Thái

Tại bản Hiêm, xã Chiềng Khoi, huyện Yên Châu, có một hang đá rất lớn được gọi là Hang Dơi. Từ lâu người Thái tại Chiềng Khoi đã biết đến việc bắt dơi về để chế biến các món ăn. Đối với họ thì đây là món ăn hiếm chỉ dùng để biếu bố mẹ hoặc tiếp khách quý.

Dơi sau khi bắt về được làm sạch, chặt cánh bỏ riêng. Thịt vằm nhỏ cho thêm xả, ớt, tiêu rừng, rau húng, lá lốt,… Sau khi thịt dơi đã mịn thì cho một chút muối rồi dùng cánh của nó gói lại như bánh đa. Cánh dơi mỏng nhưng kín, gia vị không bị bay hơi nên rán lên cho vị thơm ngon tuyệt vời. Cũng có một cách chế biến khác là làm sạch, ướp gia vị rồi nhét dơi vào ống tre. Cho vào một ít hạt sa nhân và một ít nước rồi bịt kín bằng lá dong, hầm khoảng 3 đến 4 tiếng cho đến khi nước cạn rồi lai đổ nước thêm. Đây là một món ăn rất bổ dưỡng, ngon và độc đáo được người Thái rất ưa thích.

6. Vị lạ thịt chua Thanh Sơn – Phú Thọ

Nhắc đến Thanh Sơn – Phú Thọ thì không thể không nhắc đến thịt chua. Để có được món thịt chua lạ miệng, hấp dẫn thig người ta dùng thịt ba chỉ, thịt mông sấn, thịt nạc vai hoặc nạc thăn đã được sơ chế sạch từ loại lợn lửng – một loại lợn địa phương được nuôi thả rông một năm và chỉ để cân nặng đạt tới từ 15 đến 17 kg, có phần thịt săn chắc và thơm ngon, ít nước.

Thịt chua có cách làm đơn giản nhưng để có một lọ thịt chua hấp dẫn và đạt yêu cầu lại là cả một quá trình rất kỳ công, và điều đó thể hiện qua sự chọn lọc kỹ càng để có các nguyên liệu tốt nhất cũng như quy trình thực hiện chính xác, nghiêm ngặt nhất. Khi làm xong thịt chua thì người ta thường treo lên hoặc bảo quản ở những nơi cao ráo, thoáng đãng tránh bị ẩm mốc. Thời gian đảm bảo cho thịt lên men và dùng được là khoảng từ 04 đến 05 ngày vào mùa hè và từ 05 đến 07 ngày vào mùa đông. Thịt để lên men có vị chua thơm ngon rất tự nhiên, không hề có chất bảo quản, không cho vào chất tạo men, 100% lên men chua chín tự nhiên.
Khi ăn thì miếng thịt khô, tơi, chua, ngọt, thơm ngậy rất vừa miệng. Được ăn kèm với các loại lá như: lá sung, lá ổi, lá mơ, lá đinh ,rau thơm,… và được chấm kèm với tương ớt thêm chút hạt tiêu thì mới cảm nhận được hết hương vị khá độc đáo, mới lạ mà món ăn đem lại.

7. Sá sùng món lạ Quảng Ninh

Sá sùng, hay còn gọi là con sâu cát, người dân gọi là con mồi được tìm thấy nhiều tại Quảng Ninh và chúng chính là loại hải sản rất đặc biệt tại nơi đây. Sá sùng có nhiều ở các huyện đảo Vân Hải và chỉ sống ở những vùng nước thủy triều lên xuống. Khi triều xuống người dân nơi đây hay rủ nhau đi đào sá sùng. Sá sùng xào tỏi cũng là một món ngon dân dã của người dân tại Quảng Ninh. Sá sùng khô đem rang, khi chín có màu vàng và mùi rất thơm, một hương thơm nồng ngậy đậm đà của biển cả. Sá sùng rang chấm với tương ớt, ăn kèm thêm rau dấp cá, rau thơm thưởng thức cùng một vài ngụm bia thì hơn cả tuyệt vời.

8. Sam 7 món, Cát Bà – Hải Phòng

Sam là món ăn có mùi vị đặc trưng với vị biển vừa ngon, vừa lạ miệng lại vừa độc đáo của vùng Cát Bà, Hải Phòng. Sam có nguồn gốc tự nhiên, luôn đảm bảo được độ tươi sống. Sam biển có thể chế biến thành rất nhiều món ăn khác nhau lạ như: tiết canh, gỏi, chân sam sào chua ngọt, sam sào xả ớt, trứng sam chiên giòn hoặc sào lá lốt hay sam hấp, sam bao bột rán, sụn sam nướng hoặc sam sào miến và nhiều món ăn khác. Các món ăn từ thịt sam thơm ngon và có mùi vị rất riêng.

Sam là món ăn tuy ngon nhưng thuộc loại hàn tính nên khi ăn phải ăn cùng các gia vị nóng như: giềng, sả, ớt,… Đây là một món ăn ngon, và là gợi ý cho ai có ý định du lịch Cát Bà trong thời gian tới đây.

9. Khâu nhục – Bắc Kạn

Khâu Nhục còn có tên gọi khác nữa đó là nằm khau, cái tên này bắt nguồn từ cách thức sắp xếp món ăn trên đĩa trông giống như một mỏm đồi nhỏ đang vươn lên vậy. Khâu Nhục chính là món ăn đặc trưng của đồng bào dân tộc Tày – Nùng ở Bắc Kạn. Đây là món ăn được chế biến khá với nguyên liệu rất cầu kỳ và chỉ hay được sử dụng khi có tiệc tùng, cưới hỏi hay lễ tết.

Để chế biến món ăn đặc sản này cũng cần rất nhiều các yêu cầu khác nhau từ khâu chuẩn bị đến nấu nướng. Thịt ba chỉ khi chọn thì phải là loại nhon nhất, luộc sơ qua, dùng tăm tre chọc phần bì thật kĩ, tẩm ướp gia vị rồi đem quay lên, vừa quay vừa quết mật ong cho phần bì được vàng và đẹp hơn. Khoai môn dùng trong món ăn này phải là loại khoai được trồng tại Bắc Kạn, xắt và rán vàng đều. Phần nhân được làm bằng thịt mỡ kết hợp cùng nấm hương, mộc nhĩ, trứng, đỗ xanh,… đã được xào chín. Gia vị của món khâu nhục cũng rất nhiều và cầu kỳ. Lá tàu soi – một loại rau muối mặn dùng để làm thức ăn mặn của người Hoa và người Tày, Nùng Bắc Kạn, băm nhỏ lá tàu soi làm nhân, sau đó dùng các gia vị gồm tương tàu choong, xì dầu, húng lìu, tỏi giã nhỏ đem trộn đều lên. Xếp lá tàu soi xuống dưới cùng, khoai môn đã rán vàng xen kẽ với những miếng thịt thái dày chừng 1,5cm, bên trên bát thịt được phủ một lớp nhân là phần đã trộn đều ở trên, hấp cách thủy 5 giờ đến khi thịt chín mềm nhừ.

Món khâu nhục này có thể ăn với xôi, cơm, bánh gật gù (một loại bán tráng tươi của đồng bào dân tộc) đều rất ngon. Vị béo béo của thịt, miếng khoai bở tơi và phần nước sốt sóng sánh hòa quyện với nhau khiến cho những ai có cơ hội thưởng thức thì không thể nào quên được hương vị của món ăn này.

10. Lạ lùng bánh trứng kiến Cao Bằng

Nếu có cơ hội vi vu đến Cao Bằng vào khoảng tháng 4 và tháng 5, hãy thưởng thức ngay món bánh trứng kiến nhé, đây là một món ăn độc đáo nhưng không kém phần lạ và ngon của người Tày. Vào khoảng thời gian này trong năm là lúc sinh trưởng mạnh của loài kiến đen. Trong những chuyến đi vào rừng của mình, người Tày thường lấy trứng của loại kiến này về làm nhân bánh (người Tày gọi là Pẻng rày). Để lấy được trứng thì cần có một người có kinh nghiệm và phải bỏ thời gian cả ngày để tìm kiếm bởi mỗi tổ kiến chỉ lấy được từ 2 đến 3 chén trứng kiến mà thôi.

Thành phần của bánh bao gồm bộp nếp nương, trứng kiến và lá non của cây vả để gói bánh. Chọn lá làm bánh không được chọn lá quá non và không quá già. Gạo nếp pha thêm một ít gạo tẻ để bột đỡ dẻo. Xay bột thật mịn và thêm nước vừa phải đảo nhuyễn hỗn hợp. Lá vả thì rửa sạch, bỏ phần gân lá rồi trải bột đã đảo nhuyễn lên vừa phải. Trứng kiến đem đi phi mỡ lợn cho thơm, cho thêm ít lá hẹ rồi rắc lên lớp bột và gập đôi chiến lá lại kế đó đem vào khay hấp lên. Khi bánh chín đem ra để bánh nguội rồi dùng kéo cắt ra từng miếng vuông vừa ăn. Bánh trứng kiến ăn dẻo thơm nức mùi lá vả, béo và ngậy của trứng kiến. Trứng kiến có chứa rất nhiều đạm, béo và không ngấy nên cũng rất được lòng đối với nhiều người đối với món ăn độc lạ này.

10 đặc sản ở vùng Bắc Bộ vừa kể trên là những món ăn lạ, ngon và độc đáo nhưng lại hết sức dân dã. Không phải vô cớ mà những món ăn đó đã chiếm được cảm tình của rất nhiều thực khách khó tính nhất khi từng có cơ hội ghé thăm vùng này. Vẫn còn rất rất nhiều những món ăn mới lạ của vùng Bắc Bộ rất đáng để bạn có cơ hội khám phá đấy Nếu bạn biết thêm những đặc sản nào thú vị, hãy cùng chia sẻ để mọi người cùng biết nhé.