Top các món ăn đặc trưng ẩm thực miền Bắc

Phở không còn là món ăn nổi tiếng riêng của Việt Nam nữa mà hương vị của nó đã chinh phục được những người yêu ẩm thực trên toàn thế giới. Phở Hà Nội là một trong những món ăn không thể không nhắc đến khi có dịp đến miền Bắc nước ta. Vào đầu thế kỷ 20, nơi xuất hiện đầu tiên ở Hà Nội, phở thường là phở bò hay phở gà với nước dùng cho nồi phở được ninh từ xương bò (xương lợn), sá sùng, kèm theo nhiều loại gia vị như: quế, hồi, gừng nướng, thảo quả, đinh hương, hạt mùi và hành khô nướng tạo nên hương vị đặc trưng rất riêng. “Bánh phở” theo truyền thống làm từ bột gạo, tráng thành từng tấm mỏng rồi cắt thành sợi. Để thưởng thức được một tô phở ngon tùy thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm và bí quyết truyền thống của người chế biến, trong đó quan trọng đặc biệt là nồi nước dùng.

Cốm thường được gói vào lá sen già được ấp ủ hương sen tinh khiết hoặc lá khoai rát xanh non và được buộc bằng những sợi rơm vàng. Ăn cốm bốc từng dúm nhỏ đựng trong lá sen, nhai cốm thật chậm rãi để cảm nhận vị ngọt thơm thoang thoảng của lúa nếp non và hương sen dịu nhẹ mà ngào ngạt.

Nhắc đến những món ăn làm từ lúa gạo ngon mà đã tồn tại từ bao đời nay của người dân đất Hà Thành thì sẽ là một thiếu sót rất lớn nếu không nhắc đến bánh cuốn Thanh Trì. Ngôi làng ấy dường như đã in sâu vào lòng mỗi con người bởi khi nhắc đến món bánh hấp này, khi đến nơi đây, người ta lại vô thức buột miệng nhắc tên món ăn hấp dẫn này.
Làm bánh cuốn cũng rất kỳ công, bột tráng bánh phải chọn được loại gạo ngon, xay mịn ra như nước, từng bánh được tráng trên khuôn vải căng chụp trên nồi nước sôi. Mỗi chiếc bánh được tráng mỏng tang như tờ giấy, được thoa thêm một chút mỡ phi hành cho thơm. Bánh cuốn không chỉ ngon và trông đẹp mắt, để thưởng thức trọn vẹn vị ngon của bánh cần có nước chấm đúng điệu. Nước chấm được khéo pha với các loại nước mắm ngon, dấm nếp, thêm vài lát ớt tươi, giọt cà cuống và hành phi,… Bánh cuốn có thể được ăn kèm với chả quế, ruốc thịt, ruốc tôm hấp nóng trong một nồi nước. Mỗi đĩa bánh cuốn Thanh Trì với mươi lá mỏng là đủ một bữa điểm tâm thanh cảnh mà ngon lành.

Bánh tẻ hay còn được gọi là bánh lá, bánh răng bừa là thứ bánh truyền thống ở vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bánh được làm từ bột gạo tẻ, gói ngoài bằng lá dong và được hấp chín. Nhân bánh thì bao gồm thịt lợn vai, mộc nhĩ (hoặc nhân đỗ). Bánh được làm từ gạo tám thơm thì sẽ thơm, mềm và dẻo, chắc bánh hơn. Ở mỗi địa phương thì đều có cách làm bánh tẻ riêng, nhưng đều mang được hương vị riêng của món ăn này.
Một số loại bánh tẻ nổi tiếng ở một số nơi như: Bánh tẻ làng Chờ (Yên Phong, Bắc Ninh); Bánh tẻ làng Phú Nhi (phường Phú Thịnh, Sơn Tây, Hà Nội); Bánh tẻ ở xã Phụng Công, Văn Giang, Hưng Yên (hay còn gọi bánh răng bừa); bánh lá ở Khoái Châu, Hưng Yên; ở Mỹ Đức – Hà Nội cũng có Bánh tẻ nhưng ít nổi tiếng hơn so với các nơi khác.

Bên cạnh Phở thì bún chả cũng là món ăn ngon có trong danh sách cứ đi xa Hà Nội là nhớ mãi không nguôi, và nếu có đặt chân tới thủ đô thì nhất định phải nếm thử món ăn này nhé.
Bún chả là món ăn được kết hợp bởi nhiều thứ khác nhau: bún, chả thịt lợn nướng trên than hoa và bát nước mắm chua cay mặn ngọt. Món ăn có xuất xứ từ miền Bắc Việt Nam, là món ăn có sức sống lâu bền nhất của Hà Nội, nên có thể coi đây là một trong những đặc sản đặc trưng của ẩm thực Hà thành. Bún chả cũng có nét tương tự món bún thịt nướng ở miền Trung và miền Nam, nhưng nước mắm pha ăn cùng có vị thanh nhẹ hơn.

Bún thang là món ăn tiêu biểu cho nghệ thuật ẩm thực tại Hà Nội. Người ta nói rằng các món ăn Hà Nội thường rất cầu kỳ, tinh tế, điều đó cũng rất đúng với món bún thang. Ai đã ăn món này 1 lần, thì dù đi đâu, làm gì, cũng sẽ nhớ về nơi mà được thưởng thức món ăn này.
Làm được một bát bún thang là một quá trình cầu kỳ, từ khâu chuẩn bị cho đến nấu. Ước tính phải cần đến 20 nguyên liệu mới đủ để làm bún thang đúng điệu nhất. Tất cả các nguyên liệu là Rau răm, mùi tàu, trứng gà rán mỏng, lườn gà xé, giò lụa thái sợi được rải đều trên nền bún trắng. Bún phải là loại bún có sợi nhỏ. Trên cùng là rắc tôm bông và rải vài lát lạp xưởng. Nước dùng khi nấu xong phải là loại nước trong, nóng chan vừa lưng bát, gia vị đi kèm như giấm, ớt, tỏi, hạt tiêu hoặc thêm chút mắm tôm. Một dị bản của bún thang là bún thang khô: nước dùng không chan cùng bát mà chỉ tráng qua bún cho nóng. Vẫn đầy đủ các vị kể trên song không húp được như khi ăn bún nước.

Bánh đậu xanh là một loại bánh đặc sản của Hải Dương mà được rất nhiều người, kể cả người nước ngoài đến du lịch đã phải lòng ngay khi nếm thử. Bánh đậu xanh không quá cầu kỳ mà rất đỗi giản dị, mộc mạc nhưng lại chứa đựng nhiều hương vị nồng nàn của miền quê Bắc Bộ.
Để làm được loại bánh này phải dùng bột đậu xanh nguyên chất, hương thơm thuần khiết không có hương liệu công nghiệp. Bánh ngon được làm bằng bột ướt, có trộn mỡ, đường vừa phải để tạo độ ngọt thanh và phải béo ngậy, dậy thơm mùi đậu xanh. Bánh đậu xanh khi thưởng thức cùng trà sẽ tạo nên một hương vị rất đỗi Việt Nam.

Bánh phu thê là một loại bánh ngọt cổ truyền của Việt Nam ta. Đình Bảng là nơi gắn bó với phát tích của triều Lý và là nơi đầu tiên làm ra loại bánh này. Bánh được gói bằng những tấm lá dong giản dị, rồi đem luộc lên, bánh phu thê không khoe mùi và tỏa hương như bánh rán, bánh khúc. Chỉ tới khi bóc bánh đặt lên đĩa sứ người ta mới thật sự ngỡ ngàng. Qua lớp bỏ bánh sắc vàng trong suốt, nhân bên trong bánh hiện ra. Ngoài đỗ xanh được đãi sạch vỏ đã được hấp chín và đánh tơi, người ta còn cho thêm một chút đường trắng, cùi dừa, hạt sen và các hương ngũ vị cho bánh thêm thơm ngon.

Ninh Bình không chỉ thu hút đông đảo du khách từ khắp mọi nơi đến thăm quan bởi sở hữu nhiều cảnh sắc thiên nhiên đẹp mà còn làm say lòng những tâm hồn yêu ẩm thực với thực đơn phong phú và đa dạng các món dê núi trứ danh tại nơi đây.
Thịt dê Ninh Bình ngon hơn các vùng khác cũng bởi vì dê ở đây nuôi thả trên núi đá, chúng được ăn đa dạng các loại lá cây nên thịt dê săn chắc và thơm hơn so với dê thả đồi. Ninh Bình cũng có bí quyết riêng, biến dê thành món ăn đặc sản nổi tiếng. Đặc biệt món tái dê được làm rất khéo, thịt ngọt và giòn, ăn với các loại rau thơm như lá đinh lăng, lá mơ, lá sung,… vị bùi bùi sẽ ngấm vào tận tâm can của người thưởng thức mà không nơi nào sánh bằng.

Bánh gio hay còn được gọi là bánh tro là món bánh truyền thống của người Việt Nam ta. Bánh được làm từ thành phần chính là gạo nếp ngâm qua nước tro và gói lá và được đem luộc chín trong nồi.
Bánh có vị lạt, mát dịu, thoang thoảng mùi tro vôi, mới ăn tuy hơi lạ miệng nhưng sẽ là món ăn chống ngấy, dễ tiêu cho ngày Tết.

Bún cá Hải Phòng là một trong những món ăn rất phổ biến do ở đây có sẵn nhiều loại cá tươi ngon để làm nguyên liệu cho món ăn này. Bún cá Hải Phòng được xem là sự kết hợp nhuần nhuyễn hải sản và những sản vật từ đồng ruộng quê hương. Những nguyên liệu trong bát bún gồm: chả cá và cá rán được xắt khúc. Chả cá tạo ra hương vị rất đỗi đặc biệt cho món bún này, đồng thời nó cũng là một thành phần quan trọng để quyết định sự ngon miệng của bát bún. Chả cá phải được làm từ cá thu, thịt cá được lọc ra giã nhuyễn cùng với thì là, hạt tiêu, kèm một chút bột nghệ cho đẹp mắt,… Nước dùng phải được ninh bằng xương ống với nước luộc xương cá biển mới ngọt và có mùi đặc trưng của món ăn này.
Ăn bún cá không thể quên được một chút rau muống thái nhỏ, cùng xà lách, kinh giới và húng,… Bún cá không đem lại cảm giác no ngấy cho người ăn, cho nên mấy ngày Tết bún cá được bày bán ở khắp các phố tại Hải Phòng.

Mỗi khi nhắc đến nét ẩm thực miền Bắc thì không thể kể thiếu được món Nem nắm Giao Thủy – thứ nem mà khiến người ta mê mẩn đến nỗi “quên cả lời em dặn dò”.
Nem nắm Giao Thủy rất cầu kỳ ở khâu chế biến, thường được làm bằng thịt lợn nhưng đó phải là thịt nạc mông ngon, cùng mùi thơm chủ đạo của nem là từ thính. Thính được làm từ gạo tám thơm Hải Hậu bằng cách ngâm qua đêm, để ráo nước rồi đem rang đến khi gạo có màu vàng ngà rồi đem đi giã mịn. Món nem này làm mồi khi nhâm nhi ly rượu, vừa uống không thấy chán.

Đặt chân đến Hà Giang dù vào bất kỳ mùa nào trong năm cũng khó lòng mà bỏ qua được một tô cháo ấu tẩu có vị đắng rất đặc trưng. Cháo ấu tẩu Hà Giang có vị thơm béo, cay và đặc trưng của củ ấu tẩu. Khi mới ăn món ăn này bạn sẽ cảm nhận thấy một vị đắng bùi, thường hơi khó nuốt, nhưng chỉ vài ba thìa lại đã thấy ngọt miệng, ăn nhiều còn có thể gây nghiện. Bát cháo ấu tẩu như món cháo giải cảm của đồng bào dân tộc nơi đây. Nếu có dịp đến Hà Giang, bên cạnh thắng cố, rượu ngô hay tam giác mạch,… bạn hãy nhớ ghé chợ phiên để thưởng thức bát cháo ấu tẩu, món cháo “đặc sản” của xứ sở mờ sương, ngon đến lạ lùng.

Bánh cáy là đặc sản của làng Nguyễn, xã Nguyên Xá huyện Đông Hưng, Thái Bình. Bánh cáy có nhiều màu sắc tự nhiên của gạo nếp ngon, rang lên thành bỏng rồi giã thành bột, vê tròn thành quả. Quả được tẩm gấc thành con cái đỏ, sau đó, tẩm dành dành thành con cái vàng rồi rán mỡ cho giòn tan cộng với mạch nha, mứt dừa, lạc rang thơm tróc vỏ. Nồi mạch nha được nhào trộn và cho những nguyên liệu trên cùng với hạt bỏng trắng tinh được đun nhỏ lửa đến khi có được độ dẻo cần thiết, bánh mềm, đem ép chặt trong những chiếc khuôn bằng gỗ hình chữ nhật được lót xung quanh thêm vừng, lạc, mứt dừa. Khi bánh nguội hẳn thì dóc khuôn lấy ra cắt thành những thanh nhỏ và đóng hộp.
Bánh Cáy là chính món đồ không thể thiếu trên bàn thờ ngày Tết của người dân Thái Bình.

Chả mực Hạ Long là một trong những đặc sản ẩm thực nổi tiếng chỉ có tại biển Hạ long – Quảng Ninh. Đây là một món ăn hấp dẫn không chỉ du khách trong nước mà còn hấp dẫn đối với cả du khách nước ngoài khi có dịp đặt chân đến đây bởi sự dai, giòn và thơm của mực. Phải nếm thử chả mực của Hạ Long thì bạn mới cảm nhận được đúng nhất về hương vị tuyệt vời của món ăn này. Để có được sản phẩm ngon thì nguyên liệu để làm chả mực phải là loại mực mai, loại to, còn tươi sống. Nguồn nguyên liệu này được các cơ sở chuyên làm chả mực giã tay chọn mua rất kỹ lưỡng, sau khi mua thì loại bỏ mai, râu đen, da, ruột và bầu mực,… rồi rửa mực thật sạch và thấm khô nước. Mực được bỏ từng miếng một vào cối và giã ra bằng tay. Có vài miếng được giã hơi rối, vừa đủ để bắt dính lấy nhau. Sau khi hoàn thành khâu giã, chả mực được nặn thành từng miếng vừa ăn rồi rán vừa lửa và để khô ráo. Sau đó được đưa đến tay người tiêu dùng và các thực khách nơi đây.

Măng sặt có nhiều ở các địa phương khác, nhưng không phải nơi nào thì măng cũng ngon, có lẽ Yên Bái chính là mảnh đất có thổ nhưỡng và khí hậu hợp nhất với sự sinh trưởng, phát triển của loại măng này. Đúng vì thế mà măng sặt Yên Bái đã trở thành món ăn được nhiều thực khách sành ăn bình chọn là món ngon và hấp dẫn nhất ở nơi đây. Măng sặt được mùa nhất là vào cuối tháng 2 đầu tháng 3 Dương lịch, măng sặt chỉ to bằng cỡ chuỗi liềm, trắng nõn, mềm và ngọt, rất dễ chế biến thành nhiều món ăn khác nhau và ăn không biết chán.

Chả cá Lã Vọng – chính là tên của một đặc sản Hà Nội. Đây là món cá được tẩm ướp và nướng trên than rồi rán lại trong chảo mỡ, do gia đình nhà họ Đoàn sống tại số nhà 14 phố Chả Cá (trước đây là phố Hàng Sơn) trong khu phố cổ để giữ bí quyết kinh doanh và đặt tên cho món ăn như trên.
Chả cá Lã Vọng thường được làm từ cá Lăng tươi rói được chọn lựa, sơ chế kỹ lưỡng, tẩm ướp gia vị cầu kì mang đậm hương vị truyền thống. Cá lăng là loại cá có ít xương, ngọt thịt và thơm, nếu không có cá lăng thì có thể thay thế bằng cá nheo, cá quả, nhưng cá nheo thì thịt bở hơn và cá quả thì nhiều xương dăm hơn nên không thể ngon sánh bằng cá lăng.

Bánh rắn Đô Kỳ khi còn nóng được chung với nước mắm nguyên chất kèm theo chút ớt tươi cay nồng hòa với vị bùi ngọt tinh túy của gạo tẻ, béo ngậy của thịt lợn, mùi thơm của hành,… sẽ làm cho những ai đã từng thưởng thức sẽ không thể nào quên được.
Hưng Hà nằm ở phía tây bắc của “vựa lúa Thái Bình” không thiếu những món quà quê dân dã làm từ lúa gạo nơi đây, trong đó phải kể đến bánh đa Làng Me, bánh chưng phố Lẻ, và  bánh rắn Đô Kỳ. Không nổi tiếng khắp Hà Thành, bánh rắn khiêm nhường ở lại đây như một cách riêng để níu giữ những người con của quê hương, dù đi xa nơi đâu cũng nhớ về.

Bún đậu mắm tôm rất kén người ăn cũng chỉ bởi vì đặc trưng của món ăn này chính là chén mắn tôm thơm ngon. Tuy nguyên liệu khá đơn giản, chỉ có bún tươi, đậu phụ rán, chả cốm, rau thơm nhưng ngon nhất là ăn bún đậu mắm tôm kèm nước chấm “mắm tôm” thần thánh không phải ai cũng ngửi và ăn được. Nhưng nếu bạn ăn và ngửi được mắm tôm thì sẽ bị nghiện luôn đấy. Hoặc nếu bạn không ăn được mắm tôm thì có thể yêu cầu đổi thành nước mắm chấm thường cũng rất là ngon đấy nhé.

Nếu trong miền Nam có đặc sản gỏi cuốn thì Phở cuốn chính là đặc sản miền Bắc. Cũng với nguyên liệu là bánh phở nhưng phở cuốn lại được tráng mỏng theo khổ vuông và chữ nhật để có thể cuốn được. Phở cuốn được ăn kèm, cuốn cùng thịt bò chín, rau thơm, trứng chấm cùng nước chấm chua ngọt. Thường Phở cuốn đúng gốc đặc sản Hà Nội thì thường được ăn kèm tương ớt Hà Nội chua cay, không có vị ngọt.

Nem rán là một trong những món ngon đặc trưng của Việt Nam và không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết hay bữa cơm sum họp của những gia đình. Nem rán Hà Nội thường có nhân là miến, mộc nhĩ, nấm hương, thịt băm, hành, trứng, su hào, cà rốt và còn có những nguyên liệu khác nữa, được cuộn trong bánh đa nem được tráng mỏng. Khi cắn nem rán, bạn sẽ thấy vị thơm ngọt hòa quyện các nguyên liệu cùng vỏ ngoài được chiên giòn rụm trong miệng rất đã. Nem rán đặc sản Hà Nội được chấm cùng nước chấm chua ngọt ăn rất bắt miệng đấy nhé.

Chắc hẳn bạn đã nghe qua tên gọi của làng Vũ Đại qua truyện ngắn Chí Phèo nổi tiếng của nhà văn Nam Cao rồi phải không nào? Cá kho làng Vũ Đại có nguồn gốc từ chính làng quê Vũ Đại đó. Tuy cá kho thì ở đâu cũng có và bạn cũng có thể làm cá kho ở nhà rất dễ dàng nhưng cá kho làng Vũ Đại lại mang hương vị thơm ngon đặc biệt hoàn toàn khác những nơi khác.

Cá kho làng Vũ Đại được làm từ cá trắm đen, được tẩm ướp theo bí quyết cổ truyền và kho bằng nồi đất nung dưới củi khô trong khoảng từ 16 đến 24 tiếng. Lúc này, thịt cá vẫn còn chắc và xương đã nhừ vừa thơm lại không phải lo về xương cá nữa. Hãy thử một lần đến làng Vũ Đại, vùng quê Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam thưởng thức cá kho đặc sản Hà Nam này nhé.

Đến vùng đất cảng Hải Phòng thì không ai là không biết bún cá cay Hải Phòng. Bún cá cay Hải Phòng là một trong những món ngon Việt Nam mang hương vị đồng quê dân dã. Khác với bún cá Hà Nội, Bún cá Hải Phòng có hương vị nước dùng khác biệt và được ăn cùng miếng cá rô chiên giòn rụm, chả cá thu dai dai, mềm ngọt đậm đà vị cá và phải ăn cùng rau dọc mùng giòn giòn. Bún cá Hải Phòng được ăn cùng với nước me nên có vị nước chua chua thơm thơm, béo ngậy. Nếu có dịp vi vu đến vùng đất cảng Hải Phòng thì đừng quên thưởng thức món ăn đặc sản Hải Phòng này nhé.